Rynek pracy w erze cyfrowej przechodzi dramatyczne zmiany. Kurierzy i dostawcy, którzy codziennie przemierzają miasta, by dostarczyć posiłki, stają się symbolem nowych wyzwań. Problem? Nawet trudno ustalić, kto jest ich pracodawcą.
Praca bez pracodawcy – czy to w ogóle legalne?
Marcin Stanecki, szef Państwowej Inspekcji Pracy (PIP), nie kryje frustracji: „Z formalnego punktu widzenia tam nie ma żadnej pracy” – mówi o sytuacji dostawców i kurierów. Ich wynagrodzenie jest często uzależnione od aplikacji, która określa warunki i czas pracy. Nie ma standardowych umów o pracę. Zamiast tego pojawiają się nietypowe kontrakty, jak na przykład najem roweru czy usługa reklamowa.
W praktyce oznacza to, że inspektorzy pracy nie mają kogo kontrolować. „Kogo mamy sprawdzić, skoro nawet nie wiadomo, kto jest pracodawcą?” – pyta Stanecki. Takie sytuacje są wynikiem dynamicznego rozwoju „gospodarki zleceniowej”, gdzie pracownicy są formalnie samozatrudnieni lub funkcjonują w zupełnie innych ramach prawnych.
Mandaty, które nie robią wrażenia
Obecne narzędzia inspektorów pracy są, delikatnie mówiąc, niewystarczające. Mandat w wysokości 1–2 tys. zł, niezależnie od skali nieprawidłowości, nie jest skuteczną karą dla platform, które zarządzają tysiącami pracowników.
„Prawo pracy wymaga gruntownej reformy” – mówi Stanecki. Jego zdaniem bez szybkich działań i dostosowania przepisów do realiów pracy platformowej, ochrona pracowników stanie się fikcją. Zwłaszcza w kontekście rozwoju sztucznej inteligencji i algorytmów, które coraz częściej zastępują tradycyjnych szefów.
Dyrektywa platformowa – rewolucja czy marzenia?
Jednym z kluczowych kroków ma być wdrożenie tzw. dyrektywy platformowej, która jest obecnie procedowana w Parlamencie Europejskim. „To może być największa zmiana na rynku pracy od lat” – podkreśla szef PIP. Dyrektywa ma na celu uregulowanie warunków pracy osób zatrudnionych w gospodarce platformowej i zapewnienie im minimalnych standardów ochrony.
Polska, jak zapewnia Stanecki, jest zaangażowana w przygotowania do wdrożenia dyrektywy, choć proces legislacyjny wciąż trwa. Wprowadzenie tych przepisów mogłoby przełamać obecny impas i dać kurierom realne zabezpieczenia.
Rynek pracy zmienia się na naszych oczach. Wyzwanie? Dostosowanie prawa do rzeczywistości, w której algorytmy podejmują decyzje, a tradycyjne relacje pracodawca-pracownik przestają istnieć. Bez odpowiednich działań przyszłość wielu pracowników pozostanie w szarej strefie.
Źródło: money.pl
