Choroby zawodowe to problem, który może dotknąć każdego pracownika, szczególnie w branżach narażonych na działanie szkodliwych czynników. Czy wiesz, jakie prawa Ci przysługują w przypadku stwierdzenia choroby zawodowej? Oto szczegółowy przewodnik po obowiązkach pracodawcy, świadczeniach i odszkodowaniach w 2025 roku.
Czym jest choroba zawodowa i jakie są jej przyczyny?
Choroba zawodowa to schorzenie wywołane działaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy lub sposobem jej wykonywania. Aby zostało uznane za chorobę zawodową, musi znaleźć się w wykazie chorób zawodowych, określonym w rozporządzeniu Rady Ministrów. Wśród takich chorób można wymienić m.in. pylice płuc, astmę oskrzelową, przewlekłe choroby układu ruchu czy nowotwory złośliwe związane z narażeniem na substancje rakotwórcze.
Rozpoznanie choroby zawodowej może nastąpić zarówno w trakcie zatrudnienia, jak i po jego zakończeniu, jeśli udokumentowano objawy chorobowe w określonym czasie. Oznacza to, że skutki narażenia zawodowego mogą być odczuwalne nawet lata po zakończeniu pracy w danym miejscu.
Obowiązki pracodawcy przy stwierdzeniu choroby zawodowej
W przypadku podejrzenia choroby zawodowej pracodawca ma szereg obowiązków. Przede wszystkim musi zgłosić przypadek inspektorowi pracy oraz państwowemu inspektorowi sanitarnemu. Dodatkowo jest zobowiązany do przeprowadzenia analizy przyczyn choroby i podjęcia działań zapobiegawczych.
Pracodawca ma obowiązek:
- usunąć czynniki powodujące chorobę w środowisku pracy,
- zapewnić pracownikowi realizację zaleceń lekarskich,
- prowadzić rejestr stwierdzonych chorób zawodowych.
W przypadku konieczności przeniesienia pracownika na inne stanowisko, które eliminuje narażenie na czynniki szkodliwe, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres do sześciu miesięcy, jeśli przeniesienie wiąże się z obniżeniem wynagrodzenia.
Jakie odszkodowania przysługują w 2025 roku?
Osobom, u których stwierdzono chorobę zawodową, przysługują różne formy wsparcia finansowego. Najważniejszym z nich jest jednorazowe odszkodowanie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Kwoty odszkodowań za stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu wynoszą:
- 1431 zł za każdy procent uszczerbku na zdrowiu,
- 25 044 zł za całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji,
- 128 799 zł dla małżonka lub dzieci zmarłego pracownika.
Świadczenie to ma na celu wsparcie finansowe w sytuacjach, gdy choroba zawodowa znacząco wpływa na życie pracownika i jego rodziny. W przypadku zmiany stanu zdrowia można ubiegać się o dodatkowe odszkodowanie w przypadku zwiększenia uszczerbku o co najmniej 10%.
Choroby zawodowe mogą mieć poważne konsekwencje, ale odpowiednie regulacje prawne dają pracownikom narzędzia do uzyskania wsparcia i ochrony zdrowia. Warto znać swoje prawa, aby skutecznie zadbać o bezpieczeństwo zarówno w trakcie pracy, jak i po jej zakończeniu.
Źródło: infor.pl
