Rząd Polski intensywnie pracuje nad ustawą regulującą rozwój i zastosowanie sztucznej inteligencji (AI) w kraju. Projekt, który pojawił się 16 października w Rządowym Centrum Legislacji, jest odpowiedzią na unijne Rozporządzenie o sztucznej inteligencji (AI Act). Polska chce stworzyć narzędzie prawne, które nie tylko umożliwi rozwój technologii, ale także zagwarantuje obywatelom ochronę i bezpieczeństwo w kontakcie z AI.
Nowe narzędzia ochrony obywateli przed AI
Projekt ustawy przewiduje szereg rozwiązań mających na celu ochronę praw obywateli w obliczu coraz bardziej zaawansowanej technologii AI. Jednym z kluczowych elementów jest powołanie Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji, która ma monitorować rynek oraz wspierać przedsiębiorców w dostosowywaniu systemów AI do wymogów prawa. Komisja nie ograniczy się jedynie do sztywnych przepisów, będzie również mogła wydawać interpretacje generalne i indywidualne, dostosowując przepisy do dynamicznie rozwijających się technologii.
Ministerstwo Cyfryzacji planuje, aby nowo powstała komisja była niezależna i transparentna. Członkowie nie będą mogli prowadzić działalności publicznej ani działań, które mogłyby wpłynąć na konflikt interesów. Przewodniczącego komisji powoła premier na pięcioletnią kadencję, a osoba ta musi posiadać dużą wiedzę i doświadczenie w zakresie sztucznej inteligencji, cyberbezpieczeństwa lub informatyki.
Skargi na AI – nowa droga dla obywateli
Nowa ustawa przewiduje również możliwość składania skarg na systemy sztucznej inteligencji. Każdy obywatel, firma czy organizacja, która uzna, że została poszkodowana przez system AI, będzie mogła w prosty sposób złożyć skargę do Komisji. Skargi będą przyjmowane głównie w formie elektronicznej, a komisja będzie miała do 12 miesięcy na rozpatrzenie sprawy. Taka opcja to przełom, ponieważ daje obywatelom narzędzie do walki o swoje prawa w sytuacjach, gdzie technologia AI może prowadzić do nadużyć lub niesprawiedliwości.
Warto dodać, że ustawa przewiduje także utworzenie tzw. piaskownic regulacyjnych, czyli przestrzeni prawnych, w których nowe technologie AI będą mogły być testowane przed wprowadzeniem ich na rynek. Piaskownice te mają zapewnić bezpieczny rozwój systemów AI, minimalizując ryzyko odpowiedzialności prawnej na etapie testów i wdrożeń.
Harmonogram i wdrażanie przepisów
Obecnie ustawa o sztucznej inteligencji jest na etapie konsultacji społecznych, co oznacza, że każdy obywatel ma możliwość zgłoszenia swoich uwag i opinii. Po zakończeniu konsultacji projekt trafi do sejmu, a następnie do wdrożenia. Europejskie regulacje AI Act przewidują wprowadzenie przepisów w kilku etapach, a Polska planuje wdrożenie ich zgodnie z harmonogramem. Przykładowo, od lutego 2025 r. w życie wejdą przepisy zakazujące m.in. scoringu społecznego oraz analizy emocji w miejscu pracy.
Wprowadzenie ustawy ma na celu nie tylko zapewnienie bezpieczeństwa, ale również wsparcie rozwoju innowacji. Ministerstwo Cyfryzacji obiecuje, że nowe przepisy będą sprzyjać przedsiębiorcom i innowatorom, jednocześnie chroniąc prawa obywateli przed niekontrolowanym rozwojem sztucznej inteligencji.
Źródło: spidersweb.pl
